Τυροτουρισμός. Μια εκδοχή του τουρισμού που περήφανα μπορώ να παραδεχτώ πως είναι δημιούργημα της δικής μου λαιμαργίας! Δημιούργησα τη λέξη “τυροτουριμός” στο καράβι για την Άνδρο από τη μεγάλη μου λαχτάρα να απολαύσω για ακόμη μια φορά τα σπάνια τυριά που βγάζει αυτό το νησί. Κάθε γεύση είναι μοναδική και αποτυπώνεται στον ουρανίσκο και στο μυαλό σου απόλυτα συνδεδεμένη με την ανεμελιά των καλοκαιρινών διακοπών.
ΔΙΑΒΑΣΕ ΕΠΙΣΗΣ
Με κάθε ευκαιρία που τα βρίσκω σε κάποιο deli ή super market τα παίρνω πάντα για το σπίτι, ίσα ίσα για να πάρω μια μικρή δόση καλοκαιρινών διακοπών. Εδώ σου έχω μια λίστα με τα πιο αγαπημένα μου!
Πετρωτή ή Αρμεξιά
Τυρί από κατσικίσιο ή αγελαδινό γάλα. Τρώγεται φρέσκο και επειδή δεν περιέχει αλάτι έχει μικρή διάρκεια ανάλωσης. Στο γάλα που προορίζεται για τυρί, προστίθεται πυτιά τυριού, ανακατεύεται και παραμένει σε κατσαρόλα για μία μέρα. Κατόπιν εγκλωβίζεται μέσα σε ύφασμα “σαντίλα” και κρεμιέται για αρκετές ώρες μέχρι να βγει όλο το τυρόγαλο και να στεγνώσει. Παλιά, έβαζαν το τυρί πάνω σε μια πέτρα και -για μια νύχτα- το «πέτρωναν», δηλαδή το πλάκωναν με μια άλλη πέτρα, για να φύγουν τα υγρά. Την άλλη μέρα, έβγαζαν την πέτρα και το τυρί είχε σχηματιστεί. Σήμερα η διαδικασία γίνεται σε πιεστήριο. Στη Χώρα γεμίζουν με αυτό το τυρί το «Λαμπριάτη» ή Τσιτσί της Άνδρου, το παραδοσιακό τρόπο που μαγειρεύεται αρνί του Πάσχα).
Μαλακό («μαλαχτό») τυρί Άνδρου.
Είναι το ίδιο τυρί με την αρμεξιά, προέρχεται από το ίδιο γάλα και έχει τν ίδιο τρόπο παρασκευής με μόνη διαφορά ότι ζυμώνεται με λίγο αλάτι. Σε κάποια μέρη του νησιού, το διατηρούν σκεπάζοντάς το με πανί ποτισμένο σε ρακί.
Κοπανιστή
Είναι ένα τυρί που συναντάμε σε πολλά νησιά των Κυκλάδων, με διαφορετικό χαρακτήρα και γεύση όμως. Είναι ένα Π.Ο.Π. τυρί. Πρόκειται για ένα νωπό, πικάντικο, μαλακό τυρί που παλιά ωρίμαζε μέσα σε πήλινα. Γίνεται από μυζήθρα η οποία τοποθετείται σε πήλινο δοχείο και ζυμώνεται με αλάτι. Στις μέρες μας γίνεται από αγελαδινό γάλα, στραγγίζει μέσα σε «τσαντίλες» για να φύγουν τα υγρά και να αρχίσει να βγαίνει το βούτυρο. Για να αποκτήσει την αυθεντική της γεύση η κοπανιστή πρέπει να αφεθεί να ωριμάσει πάνω από 40 μέρες. Σε όλο αυτό το διάστημα το τυρί «ζυμώνεται» κάθε δυο μέρες και σε κάθε «ζύμωμα» η γεύση αλλάζει και βελτιώνεται.
Κεφαλάκι
Το κεφαλάκι είναι ακόμα ένα τυρί που προέρχεται από την πετρωτή. Πλάθεται σε μικρά μπαλάκια (περίπου στο μέγεθος μιας γροθιάς), σε σχήμα αχλαδιού, ή εντελώς στρογγυλό. Στη συνέχεια, τοποθετείται σε σακούλες (τσαντίλες ή πανιά) και κρεμιέται έξω, σε δροσερούς, σκιερούς χώρους, όπου οι συνθήκες το βοηθούν να στραγγίσει και να ξεραθεί ακόμα περισσότερο. Φρέσκο, έχει υφή που θυμίζει μοτσαρέλα. Όταν όμως ωριμάσει περισσότερο, αποκτά σκληρή υφή, υποκίτρινο χρώμα και πικάντικη γεύση, που θυμίζει παρμεζάνα. Παρασκευάζεται με μίγμα αγελαδινού και πρόβειου γάλακτος.
Χλωροτύρι ή χλωρό
Είναι το ίδιο τυρί με το κεφαλάκι, αλλά δεν είναι τόσο αλμυρό και ξερό γιατί «στραγγίζει» για πολύ λιγότερο χρόνο, περίπου για 10 μέρες. Στο Γαύριο και στου Απροβάτου, χρησιμοποιούν το «χλωρό» για τη φρουτάλια και τη γέμιση του «λαμπριάτη» το Πάσχα. Γίνεται και καταπληκτικό σαγανάκι.
Βολάκι (ή κεφαλάκι)
Σήμα κατατεθέν της Ανδρου και της Τήνου. Το βολάκι είναι ένα τυρί με μακρόχρονη παράδοση. Το όνομά του το παίρνει από το σχήμα του καθώς πλάθεται σε σχήμα σρογγυλό σαν αχλάδι. Γίνεται συνήθως από αγελαδινό γάλα. Είναι ένα ξηρό, αλμυρό τυρί, που παραδοσιακά το τρίβουν στα μακαρόνια. Είναι τυρί που πλάθεται στο χέρι, «ξεραίνεται» πάνω από έναν μήνα και παραδοσιακά στραγγίζει στον αέρα πάνω σε καλαμωτές.
Μαραθοτύρι
Το ανδριώτικο τυροκομείο Ασούτη παράγει αυτό το ιδιαίτερο τυράκι αρωματισμένο με φρέσκο μάραθο και ελαφριά γεύση σκόρδου. Είναι έυκολο να το ξεχωρίσεις μια και είναι ντυμένο με το μάραθο που του δίνει όνομα και γεύση. Τρώγεται φρέσκο σε ποικιλία τυριών αλλά είναι υπέροχο και σε σαγανάκι.
Tip: Τα περισσότερα τυριά της Άνδρου θα τα βρεις στην παραγωγή του μικρού τυροκομείου της οικογένειας Ασούτη, που βρίσκεται έξω από το Κόρθι της Ανδρου. Ξεκίνησε τυροκομώντας πολλά είδη τυριών που παρασκευάζονται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό με γάλα από τις δικές τους αγελάδες.
